ვარჯიში

სხეულის იატაკიდან აწევა შესაძლოა საკმაოდ რთული იყოს, განსაკუთრებით თუ ამას სისტემატურად არ აკეთებდით. ხოლო თუ ახლა ვარჯიშების კეთებას რეგულარულად დაიწყებთ,  სხეულის ზედა ნაწილს ყოველგვარი აღჭურვილობის გარეშე გაიძლიერებთ. ერთადერთი, რაც დაგჭირდებათ - სკამი და იოგის ხალიჩაა.

სპეციალისტების თქმით,მართალია, მხოლოდ ფიზიკური ვარჯიშები აუმჯობესებს მოზარდების ფსიქიკურ ჯანმრთელობას, თუმცა ამ აქტივობების ოჯახთან ერთად კეთება ამ შედეგებს ბევრად აძლიერებს. ეს ხდება ემოციური კავშირების გამყარებისა და სოციალური მხარდაჭერის განცდის წყალობით. 

სიარული ეფექტიანია წონის კლებისთვის, თუმცა შედეგი სწრაფი ვერ იქნება. ამასთან, ამ კუთხითაც მნიშვნელოვანია სიარულის ტემპი და ხანგრძლივობა. მაგალითად, 30-წუთიანი სწრაფ ტემპში სიარული 200-მდე კალორიის დაწვას უწყობს ხელს, რაც წონის კლების წინაპირობაა.  ამასთან, ბევრი კამათობს იმაზე, სასარგებლოა თუ არა დილაობით, უზმოზე ვარჯიში?

40 წლის ასაკის შემდეგ სხეულს რეგულარული ძალოვანი ვარჯიშები ესაჭიროება, რათა სახსრების ჯანმრთელობა გაუმჯობესდეს და კუნთოვანი მასის დაკარგვა შეფერხდეს. ეს განსაკუთრებით ქალებისთვისაა აქტუალური. სფეროს სპეციალისტი მეთიუს დასტინი ჩამოთვლის იმ ვარჯიშებს, რომლებიც ამ ასაკში ყველაზე მეტად საჭირო და ეფექტიანია.

კვლევის ერთ-ერთი აღმოჩენა ისაა, რომ ჯანმრთელობაზე ფიზიკური აქტივობის დადებით გავლენა, ვარჯიშის გარკვეული დონის მიღწევის შემდეგ, აღარ იზრდება. კვლევის ერთ-ერთი შედეგი ისაა, რომ ძალიან დაბალი ფიზიკური აქტივობის მქონე ადამიანები დარწმუნდებიან, რამდენად სასარგებლოა ფიზიკური აქტივობის გაზრდა მათი ჯანმრთელობისა და კეთილდღეობისთვის.

სიდნეის უნივერსიტეტის ახალი კვლევის თანახმად, იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც არ უყვართ ორგანიზებული ვარჯიშები, ყოველდღიური საოჯახო საქმეების კეთება და ინტენსიური აქტივობა მათი ჯანმრთელობისთვის, კონკრეტულად კი გულისთვის, მაინც დადებითი შედეგის მომტანია. 

სადილის შემდეგ მხოლოდ 30-წუთიანი სიარულიც სისხლში შაქრის დონეს ამცირებს, რაც წონის გრძელვადიანი კონტროლის შესანიშნავი შესაძლებლობაა. გარდა ამისა, სიარული ათავისუფლებს ენდორფინებს და, შესაბამისად, ამცირებს შფოთვას და ზრდის მოტივაციას. ის განაპირობებს გონების გადატვირთვას და ადამიანს აძლევს მოტივაციას, შეინარჩუნოს ცხოვრების ჯანსაღი წესი და სასარგებლო ჩვევები.

ადამიანები 9-10 საათის განმავლობაში სხედან ოფისებში, ამას ემატება საათი-საათნახევარი საცობში ყოფნა და თამამად შეგვიძლია თქმა, რომ დღის 50% ჯდომა გვიწევს. ცხოვრების მჯდომარე წესი კი ნეგატიურად მოქმედებს ჩვენს საყრდენ-მამოძრავებელ აპარატზე, რადგან ჰიპოდინამია იწვევს სისხლის მიმოქცევის და ინერვაციის დაქვეითებას როგორც ქვედა, ისე ზედა კიდურებში.

ფიზიკური აქტივობა ადამიანის ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია, მაგრამ მასთან დაკავშირებული სწორად მომზადება ხშირად უგულებელყოფილია. გახურება (warm-up) და გაგრილება (cool-down) ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც თავად ვარჯიში.

გულისცემის სიხშირე (Heart Rate) არის მნიშვნელოვანი მაჩვენებელი, რომელიც გვიჩვენებს, რამდენჯერ ცემს გული წუთში. ვარჯიშის დაგეგმვისას გულისცემის სიხშირის სწორად გაგება და მართვა დაგვეხმარება ეფექტურობის გაზრდაში და ჯანმრთელობის გაუმჯობესებაში. ამ სტატიაში განვიხილავთ, რა არის გულისცემის მაქსიმალური სიხშირე (MHR), როგორ გამოვითვალოთ იგი, რა პროცესები მიმდინარეობს სხეულში გულისცემის სხვადასხვა ზონაში და როგორ შევუსაბამოთ ვარჯიშის ტიპები ამ ზონებს.